เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 เกิดแผ่นดินไหวขนาด M7.7 (USGS) ที่ระดับความลึก 10 กิโลเมตร (ถือว่าตื้น) ใกล้เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า ซึ่งเกิดจากการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลกระหว่างแผ่นอินเดีย (Indian Plate) และแผ่นยูเรเซีย (Eurasian Plate) โดยการเคลื่อนที่เกิดขึ้นบนรอยเลื่อนสะกาย (Sagaing Fault) ซึ่งเป็นรอยเลื่อนตามแนวระดับ (strike-slip fault) หรือรอยเลื่อนที่ทำให้แผ่นดินทั้งสองฝั่งเลื่อนขนานกันไปด้านข้างและไม่มีฝั่งไหนยกขึ้นหรือลง โดยรอยเลื่อนนี้มีความยาวประมาณ 1,200 กิโลเมตร วางตัวในแนวเหนือ-ใต้ผ่านกลางประเทศพม่าและเป็นรอยเลื่อนขนาดใหญ่ที่อยู่บริเวณขอบเขตของแผ่นเปลือกโลกระหว่างแผ่นอินเดีย (Indian Plate) และแผ่นซุนดา (Sunda Plate)
การเคลื่อนตัวในลักษณะนี้ทำให้เกิดแผ่นดินไหวที่ส่งผลกระทบถึงประเทศไทยทั่วทุกภูมิภาค โดยเฉพาะที่ภาคเหนือ ที่ราบภาคกลาง และกรุงเทพมหานคร แม้ว่ากรุงเทพฯ จะตั้งอยู่ห่างจากจุดเกิดแผ่นดินไหวมาก แต่การไหวสะเทือนยังสามารถรู้สึกได้ชัดเจน โดยเฉพาะในอาคารสูง เนื่องจากการสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวสามารถเดินทางไกลผ่านชั้นดินและกระทบโครงสร้างสูง ๆ ทำให้แรงสั่นสะเทือนถูกขยายออกและสะท้อนในอาคารสูง ส่งผลให้เกิดการสั่นสะเทือนที่รุนแรงกว่าบนพื้นดินธรรมดา
สาเหตุที่กรุงเทพฯ ได้รับแรงไหวสะเทือนมากเป็นผลจากการที่พื้นดินในกรุงเทพฯ เป็นที่ราบต่ำและมีชั้นดินอ่อน ซึ่งทำให้คลื่นแผ่นดินไหวถูกขยายตัวขึ้นเมื่อผ่านชั้นดินเหล่านี้ และเมื่อถึงอาคารสูง ก็จะทำให้เกิดการสะท้อนและเพิ่มความรุนแรงของการไหวสะเทือนในตึกต่าง ๆ ส่งผลให้เกิดความเสียหายแก่บ้านเรือนและอาคารในบางพื้นที่ของกรุงเทพฯ
ควรเฝ้าระวังความเคลื่อนไหวของแผ่นดินอย่างใกล้ชิด และมีการติดตามการเกิดแผ่นดินไหวหลังจากเหตุการณ์หลัก (aftershock) ซึ่งอาจมีการสั่นสะเทือนรุนแรงตามมาในช่วงระยะเวลา 1-2 สัปดาห์หลังเหตุการณ์ โดยเมื่อ 21.40 น. ในวันเดียวกันเกิด aftershock แล้วถึง 44 ครั้ง แต่มีความรุนแรงลดลงเรื่อย ๆ (M4.4) โดยการเฝ้าระวังหลังแผ่นดินไหวนี้จะช่วยให้สามารถเตรียมพร้อมและให้การช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที ทั้งนี้ การเฝ้าระวังยังรวมถึงการติดตามการเคลื่อนที่ของรอยเลื่อนและการใช้เทคโนโลยีในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อลดความเสี่ยงในอนาคต
พื้นที่นี้เคยประสบกับแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ในลักษณะเดียวกัน โดยมีแผ่นดินไหวขนาด 7.0 หรือใหญ่กว่าเกิดขึ้นอีกหกครั้งภายในระยะทางประมาณ 250 กม. นับตั้งแต่ปี 1900 ซึ่งเหตุการณ์ล่าสุดเกิดขึ้นในเดือนมกราคม 1990 ขนาด 7.0 ทำให้มีอาคารพังทลาย 32 หลัง และในเดือนกุมภาพันธ์ 1912 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.9 ทางตอนใต้ของแผ่นดินไหวครั้งนี้ ในโซนการเคลื่อนที่ของเปลือกโลกนี้ ยังมีแผ่นดินไหวขนาดใหญ่อื่น ๆ รวมถึงแผ่นดินไหวขนาด 7.7 ในปี 1988
ที่มา: fb: Department of Geotechnology KKU
